Uroczystość Niepokalanego Poczęcia N. M. P.
Uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny opiera się na dogmacie wiary o tej samej treści ogłoszonym przez Stolicę Apostolską w 1854 r. Chociaż samo święto Niepokalanego Poczęcia zaczęto obchodzić w Kościele od XVI wieku, to jednak dopiero po uroczystym ogłoszeniu przyjęło ono rangę uroczystości. Podkreśla ono fakt dogmatyczny, że Maryja, z racji macierzyństwa Syna Bożego, Jezusa Chrystusa, została poczęta bez grzechu pierworodnego. W praktyce oznacza to, że od momentu poczęcia została Ona zachowana nie tylko od wszelkiego grzechu, którego mogłaby się dopuścić, ale również od dziedziczonego przez nas wszystkich grzechu pierworodnego. I to z uwagi na Jej przyszłą rolę bycia Matką Jezusa, doznała Ona od samego poczęcia przywileju, jaki stał się Jej udziałem w wyniku zasług zbawczych Jezusa na krzyżu, tzn. że z uwagi na przyszłą rolę w zbawczej śmierci Chrystusa otrzymała ona od Boga uprzednio wyjątkowy dar ochrony od grzechu pierworodnego. Ponieważ odkupienie dokonane na krzyżu to nie tylko wybawienie od zła, ale również obdarzanie dobrem i łaskami, stąd ten Jej dar.
Z historycznego punktu widzenia
Dogmat o Niepokalanym Poczęciu N. M. P. dość długo dojrzewał w Kościele zanim doczekał się uroczystej proklamacji papieskiej, która wpisała go ostatecznie do katalogu dogmatów Kościoła katolickiego. Z reguły zresztą dogmaty w ogóle przechodzą okres kształtowania się do jego pełnego odczytania przez autorytet Kościoła, i to pod wpływem specjalnych okoliczności i potrzeb ludu Bożego. Jego źródło znajduje się w Piśmie sw. oraz w tradycji Kościoła jako formie obiektywnego objawienia Bożego zlanego w swoim czasie za sprawą Ducha Świętego. Pismo sw. za podstawę dogmatu uznaje słowa anioła, jakie ten miał wypowiedzieć w chwili zwiastowania Maryi: „pełna łaski”, co w oryginalnym języku greckim brzmi: kecharitomene, tj. ułaskawiona. Teologia katolicka rozumie to w tym znaczeniu, że Maryja, z racji swej roli w dziele zbawczym Jezusa Chrystusa, została obdarzona łaską ochrony od grzechu pierworodnego żyjąc pełnią łaski Bożej. Tradycja z kolei przygotowała historyczny grunt pod późniejszy dogmat. Ojcowie Kościoła od początku nazywali Maryję czystą, bez skazy i niewinną. Od VII w. w Kościele greckim obchodzono już lokalnie święto Poczęcia N. M. P., które wiek później zaczęło się przyjmować w Kościele łacińskim. Pod wpływem nieporozumień teologicznych wstrzymali się od głosu w tej sprawie wielcy teologowie średniowiecza, św. Bernard z Clairvaux i św. Tomasz z Akwinu, jednak głos późniejszej tradycji przyczynił się do wyjaśnienia wszelkich nieścisłości teologicznych i już papież Sykstus IV w 1477 ustanowił w Rzymie święto Poczęcia Niepokalanej, które od czasu Piusa V (zm. 1572) zaczęto obchodzić w całym Kościele.
Potwierdzenie dogmatyczne i niebieskie
Od momentu ustanowienia liturgicznego święta Niepokalanego Poczęcia Maryi orzeczenie dogmatyczne stawało się właściwie kwestią czasu. Papież Paweł IV ( w 1617 r.) zakazał wygłaszania publicznie opinii sprzecznych z wiarą w Niepokalane Poczęcie. Papież Aleksander VII (1661) wydał bullę opisującą kult Niepokalanego Poczęcia, zabraniając nazywać wiernych nie podzielających tej opinii heretykami. Klemens XI ustanowił w 1708 r. celebrowanie święta Niepokalanego Poczęcia na dzień 8 grudnia. W 1830 roku młoda zakonnica francuska Katarzyna Laboure otrzymała nakaz szerzenia Niepokalanego Poczęcia Maryi w objawieniu tzw. cudownego medalika. W 1846 r. biskupi amerykańscy zebrani w Baltimore ogłosili Maryję Niepokalanie Poczętą patronką USA. Papież Pius IX po upewnieniu się, że prawda o Niepokalanym Poczęciu jest powszechna w całym Kościele, ogłasza ją w formie dogmatycznej swoją bullą Ineffabilis Deus, dnia 8 grudnia 1854. Jakby na potwierdzenie tego niebo odwzajemniło się objawieniami Bernadetty Soubirous cztery lata później nazywając Maryję wprost „Niepokalanym Poczęciem”. Treść tego dogmatu brzmi:
„Ogłaszamy, orzekamy i określamy, że nauka która utrzymuje, iż Najświętsza Maryja Panna od pierwszej chwili swego poczęcia – mocą szczególnej łaski i przywileju wszechmocnego Boga, mocą przedziwnych zasług Jezusa Chrystusa, Zbawiciela rodzaju ludzkiego – została zachowana nietknięta od wszelkiej zmazy grzechu pierworodnego, jest prawdą przez Boga objawioną i dlatego wszyscy wierni powinni w nią wytrwale i bez wahania wierzyć”.
Z teologicznego punktu widzenia prawdę tę należy odróżnić od dziewiczego poczęcia. Niepokalane poczęcie dotyczy ustrzeżenie Maryi od chwili Jej poczęcia od grzechu pierworodnego; jest to przywilej, cud w porządku moralnym; natomiast dziewicze poczęcie mówi o tym, że Maryja poczęła w sposób dziewiczy „za sprawa Ducha Świętego” Boga- człowieka, Jezusa Chrystusa; jest to przywilej, cud w porządku natury, który obchodzimy w Boże narodzenie.
(Katolik 2011, s. 4)