Nowy angielski przekład Mszału Rzymskiego
Wprowadzane w tym roku od pierwszej niedzieli Adwentu, tj. od 27 listopada 2011, trzecie nowe wydanie Mszału Rzymskiego w języku angielskim jest ważnym wydarzeniem dla całego katolickiego środowiska anglojęzycznego. Wydanie to jest związane z ukończeniem trwającego osiem lat, ponownego tłumaczenia na język angielski niektórych części Mszału z oryginału łacińskiego. Wychodzi ono tym naprzeciw współczesnym wyzwaniom pastoralnoliturgicznym Kościoła katolickiego dostosowując je do środowiska anglojęzycznego.
Początki Mszału Rzymskiego
Mszał, z łac. missal, to księga zawierająca teksty służące do sprawowania liturgii Mszy św. Powstawał on stopniowo w miarę potrzeby ujednolicania form sprawowania Mszy św., jakie istniały w różnych środowiskach chrześcijańskich na Wschodzie i Zachodzie. Na samym początku nie używano żadnych ksiąg do odprawiania Mszy św. Polegano na charyzmatycznej improwizacji celebransów, czerpiąc natchnienie ze zwojów ksiąg Pisma Świętego, istniejącej tradycji oraz własnej inwencji twórczej. Z czasem jednak dla zachowania jednej formy i uniknięcia wielomówstwa celebransów poszczególne synody domagały się zatwierdzenia tekstu modlitw przez lokalnego biskupa. Tak powstawały poszczególne formuły Mszy św. spisywane na luźnych arkuszach, zwanych libellami, które następnie w średniowieczu zbierano i łączono w zbiory, zwane sakramentarzami. W IX wieku zaczęto włączać różne teksty do jednej księgi, którą nazwano Mszałem, a ponieważ powstawał on głównie w środowisku liturgii rzymskiej, nazwano go Mszałem Rzymskim. Zawierał on teksty poszczególnych czynności wykonywanych podczas Mszy św. według ustalonego porządku. Najstarszy Mszał Rzymski pochodzi z XII w., jednak dopiero od Soboru Trydenckiego (1545) obowiązuje ujednolicony Mszał dla całego Kościoła katolickiego. Został on zatwierdzony przez papieża Piusa V i wydany w 1570 roku, a później poprawiony przez Klemensa VIII i Urbana VIII. Obowiązywał on w Kościele do Soboru Watykańskiego II w 1965 roku.
Trzy posoborowe Mszały
Sobór Watykański II (1962-1965) zwrócił szczególną uwagę na komunikację zróżnicowanego kulturowo i językowo Ludu Bożego z Bogiem w liturgii. Dlatego w odpowiedzi na to Ojcowie Soborowi zaproponowali wydanie nowego Mszału Rzymskiego. Zatwierdził je papież Paweł VI w I niedzielę Adwentu, w 1968 roku. Pierwsze wzorcowe wydanie, tzw. typiczne - łacińskie, ukazało się w 1970 roku, a po nim drugie poprawione i uzupełnione nowymi treściami w 1975 roku. W tym tzw. Mszale Pawła VI dołożono trzy nowe modlitwy eucharystyczne, większą liczbę prefacji, wprowadzono jako stałe części Mszy św.: akt pokuty, homilię i modlitwę wiernych. Mszał ten zaczęto przekładać na języki narodowe poszczególnych krajów dostosowując jego tłumaczenia do ich mentalności i specyfiki kulturowej. Polski przekład drugiego Mszału posoborowego ukazał się dopiero w 1986 roku, do którego dołączono tzw. V Modlitwę Eucharystyczną, trzy modlitwy dla Mszy z udziałem dzieci oraz dwie modlitwy o tajemnicy pojednania. W 2000 roku papież Jan Paweł II zatwierdził trzecie typiczne (łacińskie) wydanie Mszału Rzymskiego, które zostało wydane dwa lata później. W Mszale tym zamieszczono po raz pierwszy liczne teksty z zapisem nutowym, co sprawia, że można teraz śpiewać całą liturgię mszalną. We wprowadzeniu do tego Mszału podkreśla się szczególnie rolę milczenia, muzyki, śpiewu oraz zrozumienia postaw i gestów w czasie Eucharystii. Mszał zawiera dodatkowo szereg nowych formularzy i modlitw, np. w Wielkim Poście każda niedziela ma własną modlitwę nad ludem. Mszał ten dopuszcza używanie zamiast dotychczasowego Credo (nicejsko-konstantynopolitańskiego) Składu Apostolskiego, a także dodaje szereg nowych formularzy o współczesnych świętych. Właśnie w tę tradycję trzeciego łacińskiego wydania wpisuje się najnowszy przekład angielski.
Dlaczego nowy przekład Mszału Rzymskiego?
W 1985 roku ukazał się angielski przekład posoborowego Mszału Rzymskiego w drugiej poprawionej łacińskiej wersji. Używa się go do dziś w celebracji Mszy św. we wszystkich anglojęzycznych diecezjach świata, a więc w USA, Kanadzie, Wielkiej Brytanii, Australii, Nowej Zelandii i Oceanii, Afryce Południowej i Azji. Ktoś może spytać, po co ten nowy przekład, skoro jest poprzedni? Ponieważ 10 lat temu ukazała się trzecia łacińska wersja typiczna, która najlepiej odpowiada mentalności współczesnego człowieka i specyfice poszczególnych narodów i krajów. Dlatego należy ją przełożyć na język angielski. Ponadto, wśród języków narodowych, język angielski ma szczególne znaczenie, ponieważ w praktyce jest on dziś dominującym językiem świata. Potrzebna jest zatem angielska wersja ekumeniczna biorąca pod uwagę wszystkie możliwe sposoby rozumienia łacińskiego tekstu oryginalnego, która by mogła oddać najwierniej jego znaczenie w tym współczesnym języku świata.
(Katolik, Październik 2011, s. 10)